فرایند عضویت اهالی رسانه در صندوق اعتباری هنر تسهیل شده است
یه گزارش پایگاه خبری آفتاب بامدادان و به نقل از خبرگزاری مهر، روند صدور معرفی‌نامه برای اعضای سامانه جامع رسانه‌های کشور اعم از مدیران مسئول و خبرنگاران به «صندوق اعتباری هنر» الکترونیکی شد. این خبر را دیروز معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد اعلام کرد تا از تسهیل یکی از مطالبات کلیدی روزنامه‌نگاران اطلاع دهد.فرایند عضویت در صندوق اعتباری هنر که تا پیش از این غالباً به شکل حضوری انجام می‌شد و بروکراسی سنگینی را به فرایند پیگیری مطالبات صنفی روزنامه‌نگاران تحمیل می‌کرد حالا در سراشیبی قرار گرفته و قرار است امورات روزمره شغلی اهالی رسانه از طریق سامانه جامع رسانه‌های کشور بیش از پیش تسهیل شود.
درباره این موضوع و حواشی آن نظیر بخش خبرنگاران آزاد و خبرنگاران پیشکسوت در سامانه «ای‌رسانه» با ایمان شمسایی، مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی گفت‌وگو کردیم.
مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
*روند عضویت در صندوق اعتباری هنر نسبت به قبل چه تغییری کرده است؟
نام این صندوق، «صندوق اعتباری هنرمندان، نویسندگان و روزنامه‌نگاران» است که اخیراً نیز فعالان قرآن و عترت به آن اضافه شده است اما به چون به نام «صندوق اعتباری هنر» مشهور شده خیلی‌ها فکر می‌کنند خدمات و حمایت‌های آن، صرفاً برای هنرمندان است. هرچند قبلاً هم روزنامه‌نگاران عضو این صندوق بوده‌اند اما از زمان دولت جدید تلاش بیشتری کردیم تا با اطلاع‌رسانی و تبلیغات، روزنامه نگاران بیشتری را به عضویت در این صندوق ترغیب کنیم.
روند عضویت به این شکل است که صندوق باید کسانی را که به عنوان روزنامه‌نگار یا هر عنوان دیگری، عضو آن می‌شوند احراز کند که واقعاً واجد آن عنوان هستند یا نه. الان ما این کار را با توافق صندوق برای روزنامه نگاران انجام می‌دهیم و معرفی‌نامه روزنامه‌نگاران را درواقع معاونت مطبوعاتی برای صندوق می‌فرستد. شبیه این مساله در دیگر بخش‌های وزارت ارشاد نیز وجود دارد.
روند فعلی به این صورت است که روزنامه نگاران باید در سامانه جامع رسانه‌های کشور عضو شوند و عضویت هم صرفاً به باز کردن یک پروفایل محدود نمی‌شود بلکه باید در بخش خبرنگاران و بعد در بخش درخواست ارزیابی رتبه روزنامه‌نگاری، مدارک لازم از جمله معرفی‌نامه و نمونه آثار و مدرک تحصیلی ثبت شود.
* قبلاً عضویت در صندوق هنر پس از این مراحل به چه صورت بود؟
قبلاً دوستان خبرنگار به صورت حضوری به معاونت مطبوعاتی می‌آمدند و نامه درخواست معرفی به صندوق هنر را تحویل می‌دادند. بعد هم مدارک بررسی می‌شد و مجدداً فرد باید در مجموعه حضور پیدا می‌کرد تا معرفی نامه را دریافت و در سامانه صندوق بارگذاری کند.
الان برای کسانی که در سامانه جامع رسانه‌ها، رتبه روزنامه‌نگاری‌شان تعیین و به عنوان خبرنگار احراز شده باشد، بخش درخواست‌های روزنامه‌نگاری فعال شده و می‌توانند در هر جایی حتی از منزل‌شان، درخواست معرفی‌نامه عضویت در صندوق اعتباری هنر را تقاضا کنند. این درخواست به دست ما می‌رسد و پس از بررسی ظرف چند روز، پیامک تأیید نهایی برایشان ارسال می‌شود و فایل این معرفی‌نامه را می‌توانند از همان سامانه جامع رسانه‌ها دانلود کنند.
* مزایای این تغییرات چیست؟
چند مرحله که حضوری هم بود در این فرایند حذف شده است. قبلاً نامه‌های دستی یا تایپی خبرنگاران باید حضوراً به ما می‌رسید و بعد هم ما باید معرفی‌نامه را صادر می‌کردیم و آن‌ها دوباره به دبیرخانه می‌آمدند و از ما تحویل می‌گرفتند و مجدداً روی سایت صندوق بارگذاری می‌کردند. تمام این مراحل حذف شده و می‌توانند به صورت برخط همه این فرایند را طی کنند.
تغییرات دیگری را هم در نظر داریم که سامانه ما با سامانه صندوق متصل شود تا روزنامه‌نگار لازم نباشد این معرفی‌نامه را از «ای‌رسانه» بردارد و مجدداً روی سامانه صندوق اعتباری هنر بارگذاری کند و این نامه مستقیماً به صندوق ارسال می‌شود. امیدواریم این مرحله هم به زودی محقق شود.
* عضویت در صندوق اعتباری هنر برای روزنامه‌نگاران چه سودی دارد؟
روزنامه‌نگارانی که حق‌التحریر هستند یا مدتی است به هر دلیل بیکار شده‌اند می‌توانند از طریق این صندوق بیمه پایه برای خودشان رد کنند. به علاوه این صندوق امکان خیلی خوبی هم برای بیمه تکمیلی در اختیار می‌گذارد چون خیلی از رسانه‌ها برای کارکنان‌شان بیمه تکمیلی ندارند. بنابراین این دسته از خبرنگاران می‌توانند از طریق صندوق برای خودشان بیمه تکمیلی هم داشته باشند.
امکان دیگر این صندوق، «هنر کارت» است و هرازچندگاهی هدایایی از طریق آن در نظر گرفته می‌شود. این کارت به همه اعضای صندوق داده می‌شود و مشروط به درخواست آنان نیست. اما بیمه پایه یا تکمیلی بنا به درخواست اعضاست.
* به نظر می‌رسد این شکل از اعمال حمایت‌های معاونت مطبوعاتی فقط معطوف به اعضا و کاربران سامانه جامع رسانه‌های کشور باشد. اگر خبرنگاری در این سامانه به هر دلیل عضو نشود، هیچ یک از خدمات را دریافت نخواهد کرد؟
عضویت در سامانه جامع رسانه‌های کشور اختیاری است و صرفاً برای امور حمایتی مثل همین اینترنت خبرنگاری، عضویت صندوق، مسکن خبرنگاران و سایر تسهیلاتی احتمالی در نظر گرفته شده است. این اعضا را هم خود مدیران مسئول تأیید می‌کنند و چیزی نیست که ما تعیین کرده باشیم چه کسی خبرنگار است و چه کسی نیست. اساساً چون نظام صنفی واحد نداریم و نیز با تکثر رسانه (حدود ۱۳ هزار) در کشور مواجهیم سامانه جامع می‌تواند راهکار خوبی برای گردهمایی اصحاب رسانه باشد.
نکته مهم این که عضویت در صندوق اعتباری هنر فقط محدود به خبرنگاران نیست و مدیران مسئول هم می‌توانند از همین تسهیلات استفاده کنند.
* برخی خبرنگاران گلایه دارند که مدت نسبتازیادی است درخواست ارزیابی رتبه روزنامه‌نگاری و سایر درخواست‌ها را در سامانه ثبت کرده‌اند اما رسیدگی نشده است. علت این تأخیر چیست؟
ما بخشی را صرفاً برای همین بررسی‌ها مستقر کرده‌ایم که دارند پرونده‌های همکاران را بررسی می‌کنند. اما به علت ماجرای اینترنت خبرنگاری و ارائه آن از طریق سامانه، ناگهان حجم زیادی از درخواست‌ها در «ای‌رسانه» ثبت شد و با یک ترافیک حدود ۴ هزارنفره مواجه شدیم. البته دوستان ما دارند با حداکثر توان بررسی‌ها را انجام می‌دهند.
اما نکته بسیار مهم این است که درخواست می‌کنیم همکاران مطبوعاتی ما و کلیه فعالان رسانه در بخش اطلاعات اولیه، راهنمای عضویت را مطالعه کنند. این راهنما دقیق و کامل است و حتی با رسم شکل همه مراحل را توضیح داده است. بیش از یک‌سوم درخواست‌هایی که روزانه در معاونت مطبوعاتی بررسی می‌شود یا نقص مدرک مثل کمتر از ۶ اثر بارگذاری‌شده دارند یا مثلاً به جای معرفی‌نامه مدیرمسئول صرفاً یک درخواست غیررسمی بدون مهر را ارائه داده‌اند.
* بخش درخواست‌ها فقط زمانی فعال می‌شود که درخواست ارزیابی رتبه روزنامه‌نگاری ارسال و از سوی معاونت بررسی شده باشد. مگر قرار است این رتبه‌بندی مثلاً روی عضویت یا عدم‌عضویت در صندوق اعتباری هنر تأثیری بگذارد؟
نه این طور نیست. این ارزیابی رتبه به معنای تعیین رتبه اول و دوم و سوم نیست بلکه منظور همان تأیید اولیه و احراز به عنوان خبرنگار است. بعد از آن اما این رتبه در مراحل دیگری ممکن است اثر بگذارد. مثلاً اگر روزی قرار باشد کارت خبرنگار حرفه‌ای صادر کنیم، مشروط به درخواست افراد این رتبه‌بندی در آن اثرگذار خواهد بود. تمام این فرایندها اختیاری است و البته هنوز هم چنین طرحی در دست نداریم. این ارزیابی رتبه فعلی در سامانه، فقط به معنای احراز شغلی فرد به عنوان خبرنگار است.
البته مرحله بعدی که در نظر داریم در سامانه محقق شود این است که برای عضویت نیاز به ارسال و بارگذاری معرفی‌نامه خبرنگاران که از مدیران مسئول‌شان دریافت کرده‌اند، نباشد بلکه به محض این که فرد در سایت، انتخاب و معرفی می‌کند خبرنگار کدام رسانه است، به طور اتوماتیک این موضوع در پنل شخصی مدیر مسئول آن رسانه قرار داده می‌شود. بدین ترتیب مدیر مسؤول فقط تأیید می‌کند که فرد، نیروی رسانه او هست یا نه و مسیر باز هم کوتاه‌تر می‌شود.
* این شرایط احراز و ارسال مدارک، ممکن است باعث خارج شدن خبرنگاران پیشکسوت یا خبرنگاران آزاد از دایره شمول حمایت‌های معاونت مطبوعاتی شود؟
برای این دو گروه هم امکان مضاعفی را در نظر گرفته‌ایم که ظرف چند هفته آینده در سامانه در دسترس‌شان قرار می‌گیرد. در واقع برای آن‌ها بخش خبرنگاران آزاد و خبرنگاران پیشکسوت به طور جداگانه باز می‌شود و مراحل استعلام و ثبت در این دو بخش هم با تدابیری از جمله بررسی در کمیته ارزیابی با حضور نخبگان و فعالان رسانه‌ای انجام خواهد شد.
![سورههای قرآن کریم، هرکدام در زمان و شرایطی خاص نازل شده اند و برای خود تفاسیری منحصربفرد دارد که سوره نساء نیز از این قانون مستثنی نیست. ما قصد داریم تا اطلاعاتی را پیرامون سوره نساء و خواص اعجاب انگیز این سوره نورانی در اختیار شما قرار دهد، پس پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید. علت نامگذاری «سوره نساء»؛ به خاطر اینکه در این سوره بیشترین احکام مربوط به زنان آمده است. «سوره نساء کبری»؛ در مقابل سوره طلاق که سوره نساء صغری نامیده شده است. تعداد آیات سوره نساء صدوهفتادوشش آیه دارد. تعداد کلمات سوره نساء سههزاروهفتصدوچهلوپنج کلمه دارد.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره ها مختلف است) تعداد حروف سوره نساء شانزدههزاروسی حرف دارد.[۸] (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره ها مختلف است) اهداف و آموزهها اهداف کلی سوره نساء عبارتند از: بیان قوانین خانوادگى و اجتماعى اسلام به منظور قانونمند کردن جامعه ى نوپاى مسلمانان؛ کنترل، نگه دارى و به سازى نخستین واحد اجتماع، یعنى خانواده؛ حمایت از افراد کم توان جامعه؛ مثل یتیمان، کودکان و زنان؛ تثبیت حکومت اسلامى و بیان لزوم اطاعت از رهبران الهى؛ بیدارباش مسلمانان در مقابل دشمنان داخلى و خارجى؛ تشویق مسلمانان به هجرت از سرزمین کفر، به مرکز اسلام. محتوا و موضوعات بطور کلى بحث هاى مختلفى که در سوره نساء مى خوانیم عبارتند از: دعوت به ایمان و عدالت و قطع رابطه دوستانه با دشمنان سرسخت؛ قسمتى از سرگذشت پیشینیان براى آشنایى هر چه بیشتر به سرنوشت جامعه هاى ناسالم؛ حمایت از کسانى که نیازمند به کمک هستند، مانند یتیمان، و دستورهاى لازم براى نگاهدارى و مراقبت از حقوق آن‌ها؛ قانون ارث بر اساس یک روش طبیعى و عادلانه در برابر شکل بسیار زننده اى که در آن زمان داشت و به بهانه هاى مختلفى افراد ضعیف را محروم مى ساختند؛ قوانین مربوط به ازدواج و برنامه هایى براى حفظ عفت عمومى؛ قوانین کلى براى حفظ اموال عمومى؛ کنترل و نگهدارى و بهسازى نخستین واحد اجتماع یعنى محیط خانواده؛ حقوق و وظائف متقابل افراد جامعه در برابر یکدیگر؛ معرفى دشمنان جامعه اسلامى و بیدارباش به مسلمانان در برابر آن‌ها؛ حکومت اسلامى و لزوم اطاعت از رهبر چنین حکومتى؛ تشویق مسلمانان به مبارزه با دشمنان شناخته شده؛ معرفى دشمنانى که احیانا فعالیت هاى زیر زمینى داشتند؛ اهمیت هجرت و لزوم آن به هنگام روبرو شدن با یک جامعه فاسد و غیر قابل نفوذ؛ مجددا بحث هایى در باره ارث و لزوم تقسیم ثروت هاى متراکم شده در میان وارثان. آیات مشهور چندین آیه از سوره نساء از جمله آیه قنطار، آیه محارم، آیه اولوالامر، آیه قوامیت مردان بر زنان و آیه نفی سبیل از آیات مشهور و نامدار شمرده شده است. آیه قنطار «وَإِنْ أَرَدتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّکَانَ زَوْجٍ وَآتَیْتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنطَارًا فَلَا تَأْخُذُوا مِنْهُ شَیْئًا ۚأَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَانًا وَإِثْمًا مُّبِینًا ﴿٢٠﴾» (ترجمه: و اگر خواستید همسرى [دیگر] به جاى همسر [پیشین خود] ستانید، و به یکى از آنان مال فراوانى داده باشید، چیزى از او پس مگیرید. آیا مىخواهید آن [مال] را به بهتان و گناه آشکار بگیرید؟) آیه ۲۰ سوره نساء متهم کردن زنان به اعمال منافی عفت، برای توجیه طلاق و عدم پرداخت مهریه یا پس گرفتن آن را به شدت نهی کرده و مورد مذمت قرار میدهد. از این آیه علاوه بر دفاع از حقوق زنان به حق مالکیت زن و جواز مهریه زیاد نیز حکم شده است. آیه محارم «حُرِّمَتْ عَلَیْکُمْ أُمَّهَاتُکُمْ وَبَنَاتُکُمْ وَأَخَوَاتُکُمْ وَعَمَّاتُکُمْ وَخَالَاتُکُمْ وَبَنَاتُ الْأَخِ وَبَنَاتُ الْأُخْتِ وَأُمَّهَاتُکُمُ اللَّاتِی أَرْضَعْنَکُمْ وَأَخَوَاتُکُم مِّنَ الرَّضَاعَةِ وَأُمَّهَاتُ نِسَائِکُمْ وَرَبَائِبُکُمُ اللَّاتِی فِی حُجُورِکُم مِّن نِّسَائِکُمُ اللَّاتِی دَخَلْتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمْ تَکُونُوا دَخَلْتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَیْکُمْ وَحَلَائِلُ أَبْنَائِکُمُ الَّذِینَ مِنْ أَصْلَابِکُمْ وَأَن تَجْمَعُوا بَیْنَ الْأُخْتَیْنِ إِلَّا مَا قَدْ سَلَفَ ۗ إِنَّ اللَّـهَ کَانَ غَفُورًا رَّحِیمًا ﴿٢٣﴾» (ترجمه: [نکاح اینان] بر شما حرام شده است: مادرانتان، و دخترانتان، و خواهرانتان، و عمههایتان، و خاله هایتان، و دختران برادر، و دختران خواهر، و مادرهایتان که به شما شیر داده‌اند، و خواهران رضاعى شما، و مادران زنانتان، و دختران همسرانتان که [آن‌ها دختران] در دامان شما پرورش یافتهاند و با آن همسران همبستر شدهاید -پس اگر با آن‌ها همبستر نشدهاید بر شما گناهى نیست [که با دخترانشان ازدواج کنید]- و زنان پسرانتان که از پشت خودتان هستند، و جمع دو خواهر با همدیگر -مگر آنچه که در گذشته رخ داده باشد- که خداوند آمرزنده مهربان است.) آیه بیست و سوم سوره نساء حکم حرمت ازدواج با برخی از بستگان را بیان کرده است. مَحارِم(جمع مَحرَم) اصطلاحی فقهی، به معنای خویشاوندانی است که ازدواج با آنان حرام است. محارم بر اساس اسباب محرمیت (نسب، ازدواج و رضاع یا شیر خوردن) به نسبی، سببی و رضاعی تقسیم می‌شوند. آیه تیمم «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنتُمْ سُکَارَىٰ حَتَّىٰ تَعْلَمُوا مَا تَقُولُونَ وَلَا جُنُبًا إِلَّا عَابِرِی سَبِیلٍ حَتَّىٰ تَغْتَسِلُوا ۚ وَإِن کُنتُم مَّرْضَىٰ أَوْ عَلَىٰ سَفَرٍ أَوْ جَاءَ أَحَدٌ مِّنکُم مِّنَ الْغَائِطِ أَوْ لَامَسْتُمُ النِّسَاءَ فَلَمْ تَجِدُوا مَاءً فَتَیَمَّمُوا صَعِیدًا طَیِّبًا فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَأَیْدِیکُمْ ۗ إِنَّ اللَّـهَ کَانَ عَفُوًّا غَفُورًا﴿٤٣﴾» (ترجمه: اى کسانى که ایمان آوردهاید، در حال مستى به نماز نزدیک نشوید تا زمانى که بدانید چه مىگویید؛ و [نیز] در حال جنابت [وارد نماز نشوید] -مگر اینکه راهگذر باشید- تا غسل کنید؛ و اگر بیمارید یا در سفرید یا یکى از شما از قضاى حاجت آمد یا با زنان آمیزش کردهاید و آب نیافتهاید، پس بر خاکى پاک تیمم کنید، و صورت و دستهایتان را مسح نمایید، که خدا بخشنده و آمرزنده است.) آیه ۴۳ سوره، احکام تیمم را بیان کرده است. بر طبق آن، اگر آب برای بدن ضرر داشته باشد یا دسترسی به آب ممکن نباشد، میتوان به جای وضو یا غسل، تیمم کرد. آیه اولی الامر «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّـهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنکُمْ ۖ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّـهِ وَالرَّسُولِ إِن کُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّـهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ ۚ ذَٰلِکَ خَیْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا﴿٥٩﴾» (ترجمه: اى کسانى که ایمان آوردهاید، خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیاى امر خود را [نیز] اطاعت کنید؛ پس هر گاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، آن را به [کتاب] خدا و [سنت] پیامبر [او] عرضه بدارید، این بهتر و نیکفرجامتر است) آیه ۵۹ این سوره مؤمنان را به اطاعت از خدا و رسول خدا(ص) و اولی الامر دستور میدهد. مفسران شیعه[۱۱] و برخی از اهل سنت مانند فخر رازی[۱۲] قائلند این آیه بر عصمت اولی الامر دلالت دارد. شیعیان براساس روایات فراوان برآنند مراد از "اولی الامر"، ائمه اطهار(ع) هستند. آیه حذر «یا أَیهَا الَّذینَ آمَنُوا خُذُوا حِذْرَکُمْ فَانْفِرُوا ثُباتٍ أَوِ انْفِرُوا جَمیعاً﴿۷۱﴾» (ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده اید آمادگی خود را (در برابر دشمن) حفظ کنید و در دستههای متعدد یا به صورت دسته واحد به سوی دشمن حرکت نمائید.) این آیه مسلمانان را به جهاد در برابر کفار فرا میخواند [۱۵] و از مسلمانان میخواهد با هوشیاری و تجهیزات کامل به صورت گروهی یا در دستههای متعدد به سمت دشمن حرکت کنند. مفسران از این آیه برداشتهای گونوگونی داشته و عمل به آن را رمز عزت و موفقیت و غفلت از آن را، رمز سقوط و شکست مسلمانان دانستهاند. آیات نشوز «...وَاللَّاتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبِیلًا ۗ إِنَّ اللَّـهَ کَانَ عَلِیًّا کَبِیرًا ﴿٣٤﴾ وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَیْهِمَا أَن یُصْلِحَا بَیْنَهُمَا صُلْحًا ۚ وَالصُّلْحُ خَیْرٌ ۗ وَأُحْضِرَتِ الْأَنفُسُ الشُّحَّ ۚ وَإِن تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّـهَ کَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرًا﴿١٢٨﴾» (ترجمه: ...و زنانى را که از نافرمانى آنان بیم دارید [نخست] پندشان دهید و [بعد] در خوابگاهها از ایشان دورى کنید و [اگر تاثیر نکرد] آنان را بزنید؛ پس اگر شما را اطاعت کردند [دیگر] بر آن‌ها هیچ راهى [براى سرزنش] مجویید، که خدا والاى بزرگ است./و اگر زنى از شوهر خویش بیم ناسازگارى یا رویگردانى داشته باشد، بر آن دو گناهى نیست که از راه صلح با یکدیگر، به آشتى گرایند؛ که سازش بهتر است. و[لى] بخل [و بىگذشت بودن]، در نفوس، حضور [و غلبه] دارد؛ و اگر نیکى کنید و پرهیزگارى پیشه نمایید، قطعاً خدا به آنچه انجام مىدهید آگاه است.) قسمت دوم آیه ۳۴ و آیه ۱۲۸ سوره نساء، آیات نشور نام گرفتهاند. نشوز، اصطلاح فقهی است که به سرپیچی زن از اطاعت شوهر در اموری مانند تمکین جنسی و خارج شدن از خانه بدون اجازۀ شوهر و همچنین ناسازگاری شوهر و رعایت نکردن حقوق همسر، اشاره دارد. البته، در مواردی از روایات، نشوز مرد، به تصمیم او برای طلاق همسر نیز تفسیر شده است. آیه نفی سبیل «...وَلَن یَجْعَلَ اللَّـهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا ﴿١٤١﴾» (ترجمه: ...و خداوند هرگز بر [زیان] مؤمنان، براى کافران راه [تسلّطى] قرار نداده است.) به بخش آخر آیه ۱۴۱ سوره نساء آیه نفی سبیل میگویند. آیه هرگونه برتری کافران بر مؤمنان را نفی نموده و از مؤمنان میخواهد که با سلطه کافران مقابله کنند. علما با استفاده از این آیه برای اثبات قاعده نفی سبیل استفاده کرده‌اند. آیه تجارت «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُم بَیْنَکُم بِالْبَاطِلِ إِلَّا أَن تَکُونَ تِجَارَةً عَن تَرَاضٍ مِّنکُمْ ۚ وَلَا تَقْتُلُوا أَنفُسَکُمْ ۚ إِنَّ اللَّـهَ کَانَ بِکُمْ رَحِیمًا﴿٢٩﴾» (ترجمه: اى کسانى که ایمان آوردهاید، اموال همدیگر را به ناروا مخورید -مگر آنکه داد و ستدى با تراضى یکدیگر، از شما [انجام گرفته] باشد- و خودتان را مکشید، زیرا خدا همواره با شما مهربان است.) آیه ۲۹ سوره نساء معروف به آیه تجارت و درباره حرام بودن معاملات غیر شرعی است. در این آیه به ممنوع بودن خودکشی در اسلام نیز اشاره شده است. آیات الاحکام بیش از سی آیه از آیات سوره نساء را جزو آیات الاحکام برشمردهاند. بخش زیادی از این آیات، احکام ازدواج و زناشویی و احکام ارث را بیان می‌کنند. از جمله احکام دیگری که در این سوره آمده، میتوان به حکم جزای فحشا، حکم نماز در حال مستی، عبور از مسجد در حالت جنابت، حکم تیمم، احکام نماز، ادای امانت، احکام یتیم و سفیه، حکم قتل خطایی، ریا، حکم سلام و حکم تسلط کافر بر مؤمن اشاره کرد. آیاتی که یا حکم شرعی در آن وجود دارد یا در فرآیند استنباط احکام مورد استفاده قرار میگیرند، آیات الاحکام خوانده می‌شود. ۲ آثار و برکات سوره نساء فرو ریختن ترس اگر سوره نساء را با آب باران بشویند و کسی که خائف و ترسان است از آن بنوشد، به اذن خداوند آرام می‌گیرد. جهت ایجاد محبت میان زن و شوهر از حضرت امام جعفرصادق علیه السلام منقول است که اگر کسی با ایمان، سوره مبارکه نساء را به جهت موافقت زن و شوهر با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن و با حال وضو بخواند مقصود حاصل شود و زن و شوهر به هم مهربان گردند. عدم تاثیر سحر هر کس با ایمان، این آیه را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن و با حال وضو بنویسد و با آب بشوید و ۷ روز صبح، پیش از آنکه چیزی بخورد آن را بنوشد سحر بر او کار نکند. وَمَن یُهَاجِرْ فِی سَبِیلِ اللّهِ یَجِدْ فِی الأَرْضِ مُرَاغَمًا کَثِیرًا وَسَعَةً وَمَن یَخْرُجْ مِن بَیْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ یُدْرِکْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلى اللّهِ وَکَانَ اللّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا ﴿۱۰۰﴾ جهت غلبه بر دشمن یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءکُم بُرْهَانٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَأَنزَلْنَا إِلَیْکُمْ نُورًا مُّبِینًا ﴿۱۷۴﴾ فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُواْ بِاللّهِ وَاعْتَصَمُواْ بِهِ فَسَیُدْخِلُهُمْ فِی رَحْمَةٍ مِّنْهُ وَفَضْلٍ وَیَهْدِیهِمْ إِلَیْهِ صِرَاطًا مُّسْتَقِیمًا ﴿۱۷۵﴾ این دو آیه را به جهت دفع مجادله است روز یکشنبه روزه دارد و این دو آیه را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی ان بنویسد و با خود دارد برخصم غلبه کند و دلیل و حجت خصم، باطل گردد. جهت خاموشی پرگویان لاَّ یُحِبُّ اللّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوَءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَن ظُلِمَ وَکَانَ اللّهُ سَمِیعًا عَلِیمًا ﴿۱۴۸﴾ اگر کسی با ایمان این آیه را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن بخواند در پیش کسی که پرگو باشد و معجب [متکبر]به سخن خود، خاموش گردد و سخن کمتر کند. جهت نترسیدن از ظالم لاَّ یُحِبُّ اللّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوَءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَن ظُلِمَ وَکَانَ اللّهُ سَمِیعًا عَلِیمًا ﴿۱۴۸﴾ اگر کسی با ایمان این آیه را با نیت خالص و توجه به خدا و معنی آن بنویسد و با خود دارد به نزد حاکمی یا ظالمی رود که از او ترسان باشد و مکرر این آیه را با حال وضو بخواند ایمن شود و هیچ ضرری به وی نرسد.](https://www.aftabbamdadan.ir/wp-content/uploads/2025/09/سوره-نساء؛-قوانین-و-احکام-خانواده-در-قرآن-کریم-282x150.jpg)
